Μία από τις πιο συχνές ερωτήσεις που έπονται αμέσως μόλις κάποιος ανακαλύψει ότι είσαι vegan είναι «μα, δεν πίνεις ούτε γάλα;» ή ακόμα «εντάξει το κρέας, αλλά χωρίς γαλακτοκομικά πώς ζεις;».
Οι vegans δεν καταναλώνουν γάλα και γαλακτοκομικά που προέρχονται από ζώα και η απόφαση αυτή βασίζεται σε λογικά επιχειρήματα και δεδομένα. Στο συγκεκριμένο αφιέρωμα θα τα εξηγήσουμε ενδελεχώς.
Στο συγκεκριμένο άρθρο γίνεται αναφορά στο γάλα που προέρχεται από αγελάδες, μιας που αποτελεί το γάλα που καταναλώνεται περισσότερο στη χώρα μας, αλλά και ευρύτερα στο δυτικό κόσμο.
Η Vegan Society, ο πρώτος δηλαδή επίσημος vegan φορέας στον κόσμο, ορίζει το βιγκανισμό ως εξής: «ο βιγκανισμός είναι ένας τρόπος ζωής που στοχεύει στο να αποκλείσει, στο μέτρο του δυνατού και εφικτού, όλες τις μορφές εκμετάλλευσης αλλά και βίας απέναντι στα ζώα για την παραγωγή τροφίμων, ειδών ένδυσης, αλλά και για κάθε άλλο σκοπό».
Αν θέλουμε λοιπόν να απαντήσουμε στο γιατί οι vegans δεν πίνουν γάλα και δεν καταναλώνουν γαλακτοκομικά ευρύτερα, αρκεί να αποδείξουμε ότι αυτά αποτελούν προϊόντα εκμετάλλευσης ή και βίας απέναντι στα ζώα.
«Η καλή μας αγελάδα»
Ένα γνωστό τραγουδάκι μας μαθαίνει από παιδιά ότι «η καλή μας αγελάδα βόσκει κάτω στη λιακάδα, […] για να κατεβάσει γάλα» και μαζί με άλλα τραγουδάκια, παραμύθια και ιστορίες συνθέτουν όσο μεγαλώνουμε την εικόνα των αγελάδων σαν ζώα που βόσκουν αμέριμνα στα λιβάδια και κατεβάζουν γάλα διαρκώς, ώστε να μπορούμε εμείς με τη σειρά μας να το πιούμε για πρωινό.
Τι όμως είναι αλήθεια από όλα αυτά; Κατ’ αρχάς, η συντριπτική πλειοψηφία των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής (Οι αγελάδες «γαλακτοπαραγωγής» διακρίνονται από τις αγελάδες «κρεατοπαραγωγής», καθώς εκτρέφονται με σκοπό να έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που επιτρέπουν τη μέγιστη δυνατή παραγωγή γάλακτος) δεν βγαίνει στο φως του ήλιου, δεν περπατά στα λιβάδια και δεν βόσκει χορταράκια αμέριμνη. Αντιθέτως, οι περισσότερες αγελάδες που χρησιμοποιούνται για το γάλα τους ζουν όλη τους τη ζωή κλεισμένες σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις και δεν έχουν το χώρο και τη δυνατότητα να τρέξουν, να παίξουν και να βοσκήσουν στη φύση.
Η σημαντικότερη, όμως, παρανόηση που δημιουργεί το παιδικό αυτό αφήγημα για τις αγελάδες, είναι ότι αυτές «κατεβάζουν γάλα» διαρκώς και χωρίς να προηγείται η γέννα κάποιου μωρού. Παρόλα αυτά, η αλήθεια είναι ότι οι αγελάδες, όπως ακριβώς οι άνθρωποι, οι σκύλοι, οι γάτες και όλα τα υπόλοιπα θηλαστικά, έχουν γάλα μόνο μετά τη γέννηση του μωρού τους και μόνο για να μπορέσουν να το θηλάσουν.
Η εκμετάλλευση της μητρότητας
Πώς όμως μένει έγκυος μία αγελάδα γαλακτοπαραγωγής σε κάθε μικρή ή μεγάλη μονάδα της βιομηχανίας γάλακτος; Δεν θα ήταν λίγο αφελές να πιστέψουμε ότι όλα αυτά τα δισεκατομμύρια των αγελάδων που αρμέγονται ανά τον κόσμο έχουν το χώρο και τη δυνατότητα να έρθουν σε κανονική σεξουαλική επαφή με κάποιο ταύρο αν και εφόσον το θελήσουν;
Η πραγματικότητα δυστυχώς είναι πολύ πιο δυσάρεστη. Οι αγελάδες γαλακτοπαραγωγής, όπως και τα περισσότερα ζώα εκτροφής σήμερα, υποβάλλονται σε τεχνητή γονιμοποίηση με σκοπό να κυοφορήσουν. Βέβαια, προκειμένου να γίνει πράξη η διαδικασία αυτή, πρέπει πρώτα να ληφθεί σπέρμα από ταύρους με τη χρήση ομοιώματος κόλπου (συχνά και με τη χρήση ενός δεύτερου στειρωμένου ταύρου για τη διευκόλυνση της διαδικασίας) –ή ηλεκτρικής πρωκτικής διέγερσης στην περίπτωση που ο ταύρος «δεν συνεργάζεται».
Στη συνέχεια, το σπέρμα που λαμβάνεται καταψύχεται και μπορεί να σταλεί στις μονάδες γαλακτοπαραγωγής ώστε να χρησιμοποιηθεί από τον σπερματεγχυτή στην αγελάδα που βρίσκεται σε οίστρο.
Ο σπερματεγχυτής, ο κτηνίατρος ή ο κτηνοτρόφος βάζει το χέρι του μέχρι τον αγκώνα μέσα στον πρωκτό της αγελάδας για να την ψηλαφίσει και παράλληλα με ένα ραβδί εισάγει στον κόλπο της το σπέρμα του ταύρου. Με αυτόν τον τρόπο, όπως λένε οι κτηνοτρόφοι, η αγελάδα μένει πιο εύκολα έγκυος χωρίς να χρειάζεται να διατηρούν οι ίδιοι ταύρους στην κτηνοτροφική μονάδα, ενώ παράλληλα μπορούν έτσι να ελέγξουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που θα έχει το μωρό που θα γεννηθεί, όπως είναι το φύλο.
Μετά τη γέννηση
Αν η αγελάδα μείνει τελικά έγκυος, θα κυοφορήσει για 9 περίπου μήνες. Μετά τη γέννηση του μωρού της, είτε ευθύς αμέσως, είτε, στην καλύτερη περίπτωση, τρεις ημέρες μετά, οι κτηνοτρόφοι τη χωρίζουν από αυτό έτσι ώστε να ξεκινήσει το άρμεγμα του γάλακτός της.
Το νεογέννητο τοποθετείται σε χωριστό χώρο από τη μαμά του, τις περισσότερες φορές σε ατομικό κλουβάκι, και ταΐζεται με υποκατάστατο γάλακτος. Το μέλλον του εξαρτάται από το φύλο του: αν πρόκειται για θηλυκό, τότε προορίζεται για την επόμενη γενιά αγελάδων γαλακτοπαραγωγής, ενώ αν πρόκειται για αρσενικό, αυτό θα σταλεί σύντομα στο σφαγείο ώστε να πουληθεί στα κρεοπωλεία σαν «μοσχαράκι γάλακτος» -μοσχαράκι, δηλαδή, σε ηλικία θηλασμού.
Ο χωρισμός της μητέρας από το μωρό είναι ιδιαίτερα οδυνηρός και για τις δύο πλευρές: το κλάμα και τα ουρλιαχτά που βγάζουν είναι σπαραχτικά.
Στη συνέχεια, η αγελάδα τοποθετείται σε μηχανήματα αρμέγματος καθημερινά έτσι ώστε να ληφθεί όλο το γάλα που στη συνέχεια θα παστεριωθεί και θα καταναλωθεί από τον άνθρωπο. Το άρμεγμα αυτό θα διαρκέσει για περίπου 10 μήνες και ύστερα η αγελάδα θα γονιμοποιηθεί ξανά με τεχνητό τρόπο ώστε να ξεκινήσει από την αρχή ένας νέος κύκλος κυοφορίας, γέννησης και αρμέγματος.
Μετά από 5 με 6 χρόνια η αγελάδα γαλακτοπαραγωγής στέλνεται στο σφαγείο, αφού οι επαναλαμβανόμενες κυήσεις την έχουν εξουθενώσει και δεν έχει πλέον ούτε τόσες δυνάμεις, αλλά ούτε και τόσο γάλα ώστε να αξίζει για τον κτηνοτρόφο να την κρατήσει. Αν η ίδια αγελάδα ζούσε έξω από τη βιομηχανία γάλακτος, η διάρκεια ζωής της θα έφτανε τα 18 με 22 χρόνια.
Συμπέρασμα;
Η βιομηχανία γάλακτος, από την πιο μεγάλη, μέχρι και την πιο μικρή μονάδα εκτροφής, εκμεταλλεύεται τις αγελάδες, τους ταύρους και τα μοσχάρια με το χειρότερο τρόπο. Οι κτηνοτρόφοι, οι κτηνίατροι, οι σπερματεγχύτες, αλλά και όλοι όσοι απασχολούνται στη γαλακτοβιομηχανία, αντιλαμβάνονται τα ζώα αυτά σαν αγαθά και αντικείμενα προς εκμετάλλευση και όχι σαν ζώα που αισθάνονται πόνο και απόλαυση και που επιθυμούν να ζήσουν τη ζωή τους με το δικό τους τρόπο.
Έρευνα/σύνταξη: Έλλη Στούρνα [2021, για το Greek Vegan Magazine]
Comments